Szanowni Państwo,
które sformułowanie jest poprawne: „Ktoś jest winny pieniądze” czy „Ktoś jest winien pieniądze”? Czy słowa winien i winny można stosować zamiennie, gdy mówimy o czyjejś winie, np. „On jest temu winny”?
Z wyrazami szacunku,
Michał Janczewski

Proszę o szersze opisanie pod kątem etymologicznym znaczenia wyrażenia być winnym czegoś.

Dziękuję.

Która wersja jest poprawna? „Pracownik winien założyć kask” czy „Pracownik powinien założyć kask”?

Dzień dobry, Szanowni Państwo,

uprzejmie proszę o informację dotyczącą składni czasownika: "winien" oraz "winny".

Kiedy będzie występować po tych czasownikach rzeczownik lub zaimek w dopełniaczu, a kiedy w celowniku? Od czego to zależy?

Jak podaje WSJP:

"winien" (czemu / czego)

"winien" wszystkiemu; (celownik)

"winien" porażki, śmierci, tragedii, zbrodni (dopełniacz)

"winny" (czego)

"winny" zaniedbań (dopełniacz)

Dziękuję serdecznie.

Pozdrawiam

Szanowni Państwo,
zwracam się do Państwa z prośbą o udzielenie odpowiedzi odnośnie wyrażenia nie winien (przestępstwa). W słowniku ortograficznym znalazłam odesłanie do reguły: przed wyrazami brak, można, potrzeba, trzeba, warto, wiadomo, wolno, które mają znaczenie czasownikowe piszemy nie osobno – ale w moim odczuciu przykład nie winien w tejże regule się nie mieści.
Z góry dziękuję za odpowiedź

Szanowni Eksperci,
czy można oprócz oczywiście poprawnego sformułowania „Oskarżony został uznany za winnego przestępstwa” używać zamiennie zwrotu „Oskarżony został uznany winnym przestępstwa”, czy też jest on niedopuszczalny?
Z wyrazami szacunku,
Joanna Kowalska

Jaki jest akcent słów powinienem i powinieneś? Słownik poprawnościowy Kurpisza podaje akcent na trzeciej sylabie od końca, czyli [powInienem] i [powInieneś], natomiast NSPP nie wskazuje na taki akcent. A SPP Doroszewskiego odwołuje się do zasady akcentowania enklityk i podaje przykład akcentowanych na trzecią sylabę od końca słów [mOżeście], [gotOwiśmy]. Czy słowa powinienem i powinieneś należą do tej grupy enklityk?
Bardzo dziękuję za Waszą pracę i pozdrawiam!
Joanna C.

Moje pytanie dotyczy czasu zaprzeszłego w języku polskim. Moja babcia często go używała. Za przykład niech posłuży sytuacja, w której moja mama powiedziała, że babcia mogła obrać więcej ziemniaków, a wtedy babcia odpowiadała: „Gdybym ja była wiedziała, że więcej dzieci przyjdzie, to byłabym naskrobała więcej”. Tego czasu już się nie używa i nie uczy się go w szkołach i zawsze zastanawiało mnie, czy jest to poprawna forma?

Szanowny Panie, Szanowna Pani,
zastanawia mnie tryb przypuszczający w cz. przeszłym. Normalny tryb przyp.: „Jeśliby/Gdyby/Jakby był taki mądry, toby poradził/poradziłby sobie sam”. Jak wygląda cz. przeszły tego trybu? Czy można odłączyć infiks -by- w nadrzędnej części zdania: „Jeśliby był taki mądry, to byłby poradził sobie sam”? Ciekawi mnie też, czy można łączyć w jednym zdaniu tryb przyp. różnych czasów (lecz zgodny z logiką).
Wyrazy uszanowania

Był w składzie grupy operacyjnej broniącej Pasma Głównego – zgodnie z zasadami polskiej gramatyki winien tu być zastosowany biernik: Był w składzie grupy operacyjnej broniącej Pasmo Główne.

W przypadku Warszawy napiszemy oczywiście Był w składzie grupy operacyjnej broniącej Warszawy, a nie Warszawa, ale już Był w składzie grupy operacyjnej broniącej Zamek Królewski w Warszawie.

Czy rozumowanie jest prawidłowe?
Pozostaję z szacunkiem
A.B.